چرا ما مسئله حقوق بشر را از بحثها جدا نگه داشته‌ايم؟
سردرگمیهای
اوباما و معضل سیاست خارجی آمریکا درباره عدم توجه به وضعیت فاجعه بار نقض
حقوق بشر در ایران در گفتگوی ليزا دفتري با وليد فارِس
ليزا:
روز دوشنبه، در حاليكه ما منتظر بوديم و بسياري از ما از 24 نوامبر منتظر
بوديم براي يك مدت بسيار طولاني تا ببينيم سر معامله با ايران چه پيش
ميآيد. منتظر بوديم ببينيم كه آيا 1+5، اين قدرتهاي جهاني، آمريكا و
شركايش، آيا واقعاً به يك معامله با ايران سر برنامه اتمي آن ميرسند؟ و
براي اينكه ميزاني پيشينه قضيه را بدانيد، برنامه [معامله] اتمي ايران قرار
است كه جلوي ايران را از حركت به جلو و بدست آوردن تسليحات اتمي بگيرد و
دليلي وجود ندارد كه ما فكر كنيم كه چنين كاري كرده‌اند و يا اينكه آنها
به تعهدات ملتزم هستند. يك گزارش آژانس بين‌المللي انرژي اتمي حدود 10 روز
پيش بود كه ميگفت كه ايران با بازرسان كه براي چك برنامه اتمي‌اش اعزام
شده بودند همكاري نكرده و دوم اينكه اگر نتيجه‌اي بخواهيم بگيريم اين است
كه آنها به برنامه اتمي خود ادامه دادند. و همه اينها براي اين بود كه
تحريمها را شل كنند و اقتصاد خود را نرماليزه كنند. و اين چكار خواهد كرد؟
اينكار مردم را از خيابانها خارج ميكند و تهديد يك قيام مدني را از روي
ميز دولت ايران برميدارد. و چه شد؟ آنها يك تمديد گرفتند. آنها شش ماه
ديگر وقت پيدا كردند تا روي برنامه خود كار كنند تا اقتصادشان فضاي تنفس
پيدا كند كه نياز داشتند تا برنامه اتمي خود را تكميل كنند و به اقتصادشان
كمك كند. و اين به چه معني براي ما است؟ ما وليد فارس را آورديم به
برنامه.
ما قانونگذاران در اين كشور در هر دو حزب را ديديم كه بما
هشدار ميدادند در مورد يك معامله بد كه اين چيزي كه هست بنظر يك معامله بد
ميآيد. چرا ما بايد وقت بيشتري بدهيم؟
وليد فارس: دولت به مردم و
كنگره آمريكا و به جامعه بين‌المللي قول ميدهد كه دارد كار درست را انجام
ميدهد. بياد داشته باشيم كه شش سال است كه دولت اوباما گفته است كه ما به
يك رويكرد جديد نياز داريم، ما به تحريمها ادامه ميدهيم، ما به محض اينكه
رژيم ايران مسيرش را تغيير دهد، تحريمها را به مرور برميداريم. اما اينكار
نشد. يكسال و دو روز است كه همچنانكه تو در مقدمه گفتي، ما درگير معامله
با ايران هستيم. ايرانيان، همچنانكه من طي هفته گذشته در تلويزيونهاي عربي
با سخنگويان ايراني بحث ميكنم آنها ميگويند كه كار كافي انجام داده‌اند.
اما اين تنها آمريكا بوده كه كاري كرده: اول اينكه تحريمها را برداشته،
پرزيدنت توانسته برخي از اين عقب گردها را انجام دهد و او به كنگره نياز
دارد تا تحريمهاي اساسي را بردارد. اما آنچه مردم دقت ندارند اين است كه
ما يعني دولت دو بار و هر بار نيم ميليارد دلار پول نقد را منتقل كرده.
يعني يك ميليارد دلار طي سال 2014 از پولهاي منجد ايران را به رژيم داده
است. و رژيم چه كرد؟ خوب آژانس به ما ميگويد كه اين نبوده كه كاري نكرده
بلكه به تكميل برنامه خود ادامه داده است. اين از نظر من يك شكست كامل
براي واشنگتن است.
ليزا: اما نهايتاً چه اتفاقي خواهد افتاد؟ شش ماه به
روشني زمان بيشتري به آنها خواهد داد. زمان بيشتر براي پنهان كردن
تسليحات اگر كه آنها برنامه خود را ادامه ميدهند كه اين چنين هست. آنها
براحتي ميتوانند سر يك ميزان از اورانيوم بگويند باشه چرا كه ما از بقيه
برنامه آنها خبر نداريم. مگر نه؟
فارس: دقيقاً. بواقع، هر آنچه كه
آنها تلاش كردند طي دو سه سال اخير انجام دهند وقتي كه دولت در آن جهت
حركت ميكرد. و مطمئناً طي يكسال اخير كه توافق رسمي با آنها بوده اين است
كه آنها دارند زمان بدست ميآورند. چرا زمان بدست ميآورند؟ تو درست ميگويي.
اول اينكه برنامه فعلي اتمي به جلو حركت ميكند. دوم اينكه و اين بنظر من
جدي‌تر نشانه است كه ميگويد آنها بدنبال توليد تسليحات هستند. آنها دارند
موشك توليد ميكنند. موشكهاي با برد بلند، موشكهايي كه اقيانوس اطلس را
ميتوانند طي كنند. چرا آنها به اين موشكها نياز دارند اگر كه نميخواهند
بمب به آنها وصل كنند. در عين حال، آنها ميگويند و تو هم در اين مورد
نوشته‌اي، آنها نفوذ خود را در منطقه گسترش ميدهند كه عراق را تهديد
ميكند، آنها به اسد در سوريه وصل هستند و با حزب‌الله در لبنان و ما طي
هفته گذشته فهميديم كه آنها ميليشياهايي كه در يمن در جنوب عربستان سعودي،
با آنها كار ميكنند را ترغيب كردند كه گسترش پيدا كنند. اگر دولت آمريكا
نميتواند اينرا ببيند، تنها نتيجه‌گيري من امشب اين است كه دولت واقعاً
بدنبال محدود كردن برنامه آنها نيست.
ليزا: دقيقاً اينطور بنظر ميآيد.
آنچه بنظر گيج كننده است اينكه هر كاري كه ايران ميكند و هر كاري كه رژيم
ميكند تا به جامعه جهاني و من مجدد ميگويم به هر دو طرف چرا كه سر اين
موضوع مسئله جانبداري حزبي وجود ندارد، واقعاً صحنه منفي است. همين ديروز
بود كه خامنه‌اي رهبر ايران آمد و گفت كه غرب در به زانو درآوردن ايران در
گفتگوهاي اتمي شكست خورد. آنها اخيراً ادعاي پيروزي دارند كه اين تمديد
را بدست آوردند.
فارس: دقيقاً. رهبري ايران روشن است. آنها به مردم
خودشان و هواداران خودشان در ايران، چرا كه اپوزيسيون زيادي نيز دارند،
ميگويند كه بازي را برده‌اند. مشكل اين است كه دولت آمريكا به اين اندازه
با مردم آمريكا شفاف نيست همانقدر كه رژيم ايران با پيروانش شفاف است. ما
به مردم خودمان ميگوييم كه اين يك انتخاب خوب است ولي رژيم ايران دارد
برنامه خود را گسترش ميدهد. لذا من فكر ميكنم كه كنگره بعدي بايد مسئله
ايران را بعنوان مسئله شماره يك در سياست خارجي كه بايد تغيير بدهيم در
ليست خود بگذارد. من فكر ميكنم كه رژيم ايران براي مدت زيادي بهتر از ما
مانور كرده و لذا است كه كنگره بايد مداخله كند.
ليزا: ميداني وليد،
تو يكي از نواهاي منطق در واشنگتن هستي. من ميدانم كه تو آدمها را بريف
ميكني و قانونگذاران و ديگران را كه در مواضع قدرت هستند در اين موضوع
بغايت مهم بريف ميكني. تو به آنها در مورد اين كه اگر ما ايران در برگشت
به اقتصاد جهاني خوشآمد بگوييم بزرگترين تهديد براي آمريكا چه خواهد بود،
چه ميگويي؟ اگر كه ما روابطمان را با ايران بواسطه اين معامله عاديسازي
كنيم.
فارس: اول اينكه ما در حال عاديسازي نيستيم. كمپانيهايي هستند كه
ميروند. دولت از يك طرف ميگويد كه ما تلاش داريم كه به يك معامله دست
پيدا كنيم و كمپانيها را از طرف ديگر تشويق ميكند. همين امروز ما در يك
گزارش شنيديم كه دولت، پرزيدنت، دولت سعودي را تشويق كرده كه شروع به
نرماليزه كردن [روابطش با ايران-م] بكند. ما داريم روي متحدانمان فشار
ميگذاريم. و متحدان ما ميفهمند با اشتباهاتي كه ما در مصر با همسو شدن با
اخوان المسلمين كرديم، مصريها... اشتباهاتي كه ما در سوريه كرديم و ببين
چه فاجعه‌اي در سوريه هست. من فكر ميكنم كه يك بلوك از كشورهاي عرب يعني
امارات، عربستان، مصر، بحرين و اردن هست كه نسبت به اين موضوع حساس هستند و
با آن همراه نخواهند شد. اين كه اولاً. اما كنگره آمريكا ميتواند كارهاي
زيادي انجام دهد. بگذارد برايت بگويم كه تأثير كارهاي كنگره چقدر زياد
است. تحريمهايي هست كه پرزيدنت ميتواند بردارد چرا كه در حيطه قدرت اجرايي
اوست. اما بيشتر تحريمهاي بزرگ را نميتواند و تا جايي كه من ميفهمم، او
نميتواند اين قوانين كه كنگره گذرانده را كنار بزند. لذاست كه ما بايد بازي
جديدي را شروع كنيم، اما اينبار نه با رژيم؛ حدس بزن با كي؟ تو خودت يك
مبلغ آن بوده‌اي؛ با اپوزيسيون ايران، با مردم ايران. آنها شركاي ما هستند و
نه رژيم ايران كه به جلو حركت ميكند براي برقراري يك قدرت اتمي، موشكها و
نيز سركوب مردم خودش. اين سياست آمريكا نيست. اين سياست آمريكا نبايد
باشد.
ليزا: عجيب است و من ميدانم كه تو روز و شب با اين سر ميكني و
اين براي ما چيز جديدي نيست، اما تو چطور ميتواني اينرا براي يكنفر توضيح
بدهي؟ كشورهايي مانند عربستان سعودي، مصر آنها تهديد ايران اتمي را
ميفهمند. آنها تهديد تروريسم را ميفهمند. چون دم در خانه آنهاست. آنها
ميدانند كه اين عناصر در جامعه آنها وجود دارد. پس چرا آمريكا اينرا
نميفهمد؟
فارس: دولت آمريكا تحت فشار چندين گروه فشار است. يكي از اين
گروههاي فشار يك لابي طرفدار رژيم ايران است. اما اين لابي تنها از
دفاتر و منافع رژيم ايران ساخته نشده بلكه منافع اقتصادي بزرگ در اين كشور
نيز دخيل هستند كه ميخواهند ما باور كنيم كه اگر ما بلحاظ اقتصادي درها
را به بازار ايران باز كنيم، اين باز خواهد شد. لذا منافع اقتصادي زيادي
در بين است. به همين خاطر است كه ما به يك وزنه تعادل در مقابل اين اشتباه
عظيم كه دولت دارد مرتكب ميشود نياز داريم. و اين وزنه تعادل فقط نبايد
كنگره باشد بلكه شهروندان آمريكا نيز هستند. آمريكائيان بايد بفهمند كه
تهديد داعش در مقابل ايران كمرنگ است. داعش 50 الي 60 هزار نفر آدم ديوانه
هستند كه در سوريه و عراق جولان ميدهند. اما ايران اگر به سلاح اتمي مسلح
شود فقط يك تهديد منطقه‌اي نيست بلكه يك تهديد مستقيم براي ما است. آنها
پشتيبانان حزب‌الله هستند. حزب‌الله صدها آمريكايي را كشته است. لذا ما
بايد بيدار شويم. ما نبايد ديگر در كنار رژيم ايران قرار گيريم ما بايد
اين توافق را پس بگيريم و دنبال يك تغيير واقعي باشيم، تغيير سياست، در
ايران و نه در واشنگتن. در ايران است كه ما بايد بدنبال تغيير باشيم.
ليزا:
و در آخر من ميخواستم در مورد حقوق بشر صحبت كنم. همانطور كه متذكر شدي،
مردم ايران يك متحد بيش از 70 ميليوني هستند. بسياري از آنها بوضوح سكولار
و جوان هستند كه در سال 2009 به خيابان آمدند و چهره‌هايشان را به ما
نشان دادند و درخواست كمك كردند. ما به آنها كمك نكرديم. اوباما توپ را از
دستش انداخت. از نظر من اين برزگترين اشتباه سياست خارجي اوباما بوده
است. همين آخر هفته، شما تصور ميكنيد كه اگر آنها ميخواستند به يك معامله
دست پيدا كنند، اگر رژيم ايران دنبال معامله با جامعه جهاني است آنها
رفتار بهتري در پيش ميگرفتند. اما روز يكشنبه، در حاليكه منتظر يك معامله و
يا يك تمديد با 1+5 بودند، حكم اعدام يك مرد كه گويا به پيامبر اسلام در
فيس بوك خودش توهين كرده بود صادر شد. اين داستانهايي است كه همينطور روي
ميدهد. ما ريحانه جباري را داشتيم، زن جواني كه بخاطر دفاع از خود در
مقابل تجاوز اعدام شد. دو تا از شهروندان خودمان، تفنگدار امير حكمت و
كشيش عابديني كه سر آنها صحبت كردهايم. هيچكدام از اينها در معامله مطرح
نشد. هيچكدام از اين موضوعات طرح نشد. چرا ما مسئله حقوق بشر را از بحثها
جدا نگه داشته‌ايم؟
فارس: تو در اين رابطه يك جلودار در آمريكا بودي كه
مسئله نقض حقوق بشر را مطرح كرده‌اي. اين دقيقاً جايي است كه به ما نشان
ميدهد كه رژيم آيت‌الله‌هاي ايران در حال تغيير نيست. رفتارش را تغيير
نداده است. تصور كن كه روحاني گويا “مدره” از زمانيكه رئيس جمهور شده
تعداد بيشتري در ايران به نسبت زمان احمدي‌نژاد اعدام شده‌اند. ما انقلاب
واقعي ايران را رها كردهايم كه در ژوئن 2009 بود و در همان ماه، پرزيدنت
نامه‌اي به آيت‌الله بزرگ نوشت. دو ماه پيش نيز پرزيدنت نامه ديگري نوشت.
لذا حالا اينگونه بنظر ميرسد كه مسئله اشتباه در قضاوت نيست، بلكه سياست
ما است. ما سياست غلطي داريم كه بايد تغيير بدهيم. اين دارد تبديل به يك
چالش براي امنيت ملي ما و براي آزادي بين‌المللي و حقوق بشر در تمامي
جهان ميشود
No comments:
Post a Comment